De misplaatste sollicitant

In 1971 verscheen de bundel ‘De misplaatste sollicitant’ van de Argentijnse dichter Leónidas Lamborghini (1927-2009). In 2008 werden de in 1968 gepubliceerde gedichten als cyclus ‘Hij zelf’ aan de bundel toegevoegd. Door zijn experimenterende schrijfstijl en opbouw kan de bundel, ondanks de indeling in deze vier cycli, als één lang gedicht gelezen worden. Ook elke cyclus op zich wordt door de wijze waarop Lamborghini met tekst experimenteert één lang gedicht. De eerste cyclus ‘Voeten in de fontein’  begint met het titelgedicht. Dan volgt ‘De saboteur met spijt’. Al vlug wordt het eerste gedicht hernomen en vloeien beide gedichten in elkaar over, zodat dit één lang gedicht van 80 bladzijden wordt. In de cyclus ‘Hij zelf’ worden de gedichten aan elkaar gekoppeld door dezelfde beginwoorden ‘Zoals hij die…’  en de herhaling in alle gedichten van ‘zoals die ene/zoals die ene’.  Idem in de slotcyclus ‘Tien scènes van geduldig lijden’:  de tien gedichten zijn genummerd, maar door de herhaling van woorden, verzen en strofes haken de gedichten zo in elkaar dat het opnieuw één gedicht wordt. Lamborghini schrijft ultrakorte verzen, dikwijls één enkel woord en/of meerdere keren herhaald. Soms worden zinnen afgebroken, alsof de stem van de dichter gesnoerd wordt. De tekst wordt zo bezwerend, krijgt een hoog ritme en grijpt je vast om steeds verder te lezen. Inhoudelijk spreekt de bundel van een zoektocht van de dichter naar zichzelf en van de zoektocht van een ontwricht, verscheurd Zuid-Amerikaans land in de tweede helft van de 20e eeuw. ‘ik ben kwijt wie ik ben’ (p.22), ‘wie ben ik/en waar ben ik vraagt hij zich af (p.98), waarna een vorm van identificatie plaats vindt,  ‘ ‘- En jij bent wie je bent’/en ik was/die ene/die ik was/en ik roep dat ik ze zie/en de vrouw en het kind roepen dat ze mij/zien/en ik was niet/die ene die ik niet/was’ (p.152), maar deze opnieuw ontkend, in een vorm van ervaren waanzin - die de dichter in ‘Tien scènes van geduldig lijden’ wilt ‘ont-kluwen’ - ten onder gaat: ‘en paranoia heb ik gelezen/is een obsessieve/waanzinnige/ gedachte/bovenop/hoger nog/die zich vertakt in andere waanzinnige gedachten/die elk op zich/bovenop/hoger nog bovenop/overvloeiend en groeiend/…. (pp.153-154). De persoonlijke zoektocht is volledig verankerd, quid mede veroorzaakt door de maatschappelijke en politieke context, waarbij de ‘staatsgreep van 1955 in “De misplaatste sollicitant’ een centraal motief is en het land ontwricht heeft. ‘Ik pauzeer even/in het land der landen/der wonderen/is links rechts/en wat wit is zwart // - Is dit het vergiste/land der vergissing/aller vergissingen/vroeg ik’ (p.24) en verder: ‘mijn land/de hoer/van Amerika’ (p.45). Lamborghini experimenteerde op een heel interessante wijze met poëzie en verweeft in zijn gedichten de existentiële problematiek en het maatschappijkritische op een hoogst originele, beklijvende wijze. Bodil Ponte verzorgde naast de vertaling, ook het nawoord met een interessante bespreking van deze bundel.