Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Clara. Het leven van Clara Schumann: wonderkind, carrièrevrouw, cultuuricoon Christine Eichel 07/07/2025
Waarom ik mij verzet. Met een essay van Kick Bras Dietrich Bonhoeffer 07/07/2025
De tijd, de waarheid & de geschiedenis. Hoe onze wereld in elkaar zit Piet de Rooy 07/07/2025
Achter het glas Onno Kosters 01/07/2025
Artus Quellinus. Beeldhouwer van Amsterdam Bieke van der Mark (red.) 01/07/2025
Breken is bouwen. Vijfenzeventig jaar Vijftigers Graa Boomsma 01/07/2025
Het verhaal van Mevrouw Berg. Novellen (vert. Liesbeth Huijer) Ingvild H. Roshoi 01/07/2025
Over antieke wegen, een pelgrimage Rosita Steenbeek 01/07/2025
Napoleon en de paus. Het Concordaat van 1801 Pierre Trouillez 01/07/2025
Verborgen levens. Wat de nieuwste vondsten ons vertellen over de Vikingtijd (vert. Catalien en Willem van Paassen) Eleanor Barraclough 01/07/2025
De lijdende mens. Perspectieven op lijden, schuld en troost bij het boek Job Christophe Vekeman, Désanne van Brederode e.a. 01/07/2025
De ontdekking van de nacht Guy van Hoof 01/07/2025
Leo XIV. Apostel van de vrede Samuel Pruvot 01/07/2025
De mango van Mao. En ander fruit dat geschiedenis schreef (vert. Heijo Alting) Federico Kukso 23/06/2025
Een kwestie van uitvoering. De gemeente Amsterdam onder Duitse bezetting Jeroen Kemperman 23/06/2025
Voor God en den Congo! Het wel en wee van een afvallige Witte Pater (1880-1957) Wilbert Smulders 23/06/2025
De sprong in het licht. Marlow Moss (1889-1958) Florette Dijkstra 23/06/2025
Nog altijd storm (vert. Miek Zwamborn) Peter Handke 23/06/2025
De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs 2025 Erwin Jans e.a. 23/06/2025
De kortste geschiedenis van China (vert. Pon Ruiter) Linda Jaivin 23/06/2025
12345678910...Laatste

De boekhandelaar van Florence. Over de renaissance, de boekdrukkunst en de veranderende kracht van ideeën

Ross King
De boekhandelaar van Florence. Over de renaissance, de boekdrukkunst en de veranderende kracht van ideeën
De Bezige Bij, 2021, 525 blz., EUR 34,99
ISBN: 9789403124414

Ross King (° 1962) brak twee decennia geleden door met De koepel van Brunelleschi (2002) over de Dom van Firenze. Hij schreef verder De hemel van de paus (2004) over de Sixtijnse kapel van Michelangelo en Leonardo en Het laatste avondmaal (2012) over Da Vinci’s Laatste avondmaal. Na een uitstap naar het Franse impressionisme met Waanzin en betovering (2017) over de waterlelieschilderijen van Monet, keert hij met De boekhandelaar van Florence terug naar de Italiaanse renaissance.
Ross King vertelt daarin Over de renaissance, de boekdrukkunst en de veranderende kracht van ideeën, zoals de ondertitel luidt. Hij hangt zijn verhaal op aan het leven van Vespasiano da Bisticci (1421-1498). Die was van eerder bescheiden afkomst in die zin dat hij geen universitaire vorming genoot. Hij ging als tiener in dienst bij een boekhandelaar in Firenze in een tijd dat boeken nog met de hand gekopieerd werden. Hij nam de zaak van zijn patroon over en bouwde zich weldra een reputatie op als ‘boekmaker’. Boeken maken betekende oude handschriften laten opsporen, eventueel laten vergelijken, kopiisten en miniaturisten engageren en handgeschreven katernen laten inbinden, waarbij hij als eerste in een ingebonden handschrift een titelpagina toevoegde.
Vespasiano had de beste handschriftenjagers en miniaturisten in dienst en daardoor een enorm rijk cliënteel, waaronder de Medici’s en de pausen. Rijke klanten bestelden hele collecties handschriften bij hem. Zo leverde hij een substantiële bijdrage aan de bibliotheek van de Medici’s in Firenze en die van Federico da Montefeltro, de hertog van Urbino. Hij legde catalogi aan van deze en andere bibliotheken, zoals die van het Vaticaan. Rijk werd hij er niet van, maar hij en zijn netwerk speelden een enorme rol in het toegankelijk maken van handschriften, die sinds eeuwen in abdijbibliotheken stof lagen te vergaren.
Maar de innovatie van de boekdrukkunst bereikte in 1476 als een van de laatste culturele centra in Italië Firenze. Vespasiano verwierp ze en trok zich gedesillusioneerd uit zaken terug op een boerderij buiten Firenze. Als een cultuurpessimist leverde hij nog wel een honderdtal levensbeschrijvingen van vooraanstaande humanistische tijdgenoten, wat Burckhardt in de 19de eeuw inspireerde tot zijn Die Kultur der Renaissance in Italiën.
Het leven van Vespasiano, waar overigens verder niet zoveel over geweten is, grijpt Ross King aan om breed uit te weiden over het Italië van de 15de eeuw, de rivaliteit tussen de stadsstaten en daarbinnen tussen de families, de pausen en de Westerse kerkscheuring, de pest, de val van Constantinopel en de hernieuwde kennismaking met Plato in West-Europa. King gaat uitgebreid in op de manuscriptenjagers in abdijen benoorden de Alpen, op het verschil tussen papier en perkament, op lettertypes, zoals de Karolingische minuskel, en ten slotte op de concurrentie tussen handschriften en gedrukte boeken. De parallel met de actuele discussie tussen drukkunst en digitale media dringt zich op.
Ross King schrijft meeslepend, maar wel erg wijdlopig. Hij heeft de neiging zich te verliezen in zijsporen, zodat de lezer wel eens de focus verliest. Soms is de vertaling ongelukkig, zoals Venetiërs i.p.v. Venetianen. Dit neem niet weg dat King een fascinerend beeld ophangt van de Italiaanse renaissance en de rol van handschriften en boeken daarin.

[Walter Smits - 11/07/2021]