Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Clara. Het leven van Clara Schumann: wonderkind, carrièrevrouw, cultuuricoon Christine Eichel 07/07/2025
Waarom ik mij verzet. Met een essay van Kick Bras Dietrich Bonhoeffer 07/07/2025
De tijd, de waarheid & de geschiedenis. Hoe onze wereld in elkaar zit Piet de Rooy 07/07/2025
Achter het glas Onno Kosters 01/07/2025
Artus Quellinus. Beeldhouwer van Amsterdam Bieke van der Mark (red.) 01/07/2025
Breken is bouwen. Vijfenzeventig jaar Vijftigers Graa Boomsma 01/07/2025
Het verhaal van Mevrouw Berg. Novellen (vert. Liesbeth Huijer) Ingvild H. Roshoi 01/07/2025
Over antieke wegen, een pelgrimage Rosita Steenbeek 01/07/2025
Napoleon en de paus. Het Concordaat van 1801 Pierre Trouillez 01/07/2025
Verborgen levens. Wat de nieuwste vondsten ons vertellen over de Vikingtijd (vert. Catalien en Willem van Paassen) Eleanor Barraclough 01/07/2025
De lijdende mens. Perspectieven op lijden, schuld en troost bij het boek Job Christophe Vekeman, Désanne van Brederode e.a. 01/07/2025
De ontdekking van de nacht Guy van Hoof 01/07/2025
Leo XIV. Apostel van de vrede Samuel Pruvot 01/07/2025
De mango van Mao. En ander fruit dat geschiedenis schreef (vert. Heijo Alting) Federico Kukso 23/06/2025
Een kwestie van uitvoering. De gemeente Amsterdam onder Duitse bezetting Jeroen Kemperman 23/06/2025
Voor God en den Congo! Het wel en wee van een afvallige Witte Pater (1880-1957) Wilbert Smulders 23/06/2025
De sprong in het licht. Marlow Moss (1889-1958) Florette Dijkstra 23/06/2025
Nog altijd storm (vert. Miek Zwamborn) Peter Handke 23/06/2025
De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs 2025 Erwin Jans e.a. 23/06/2025
De kortste geschiedenis van China (vert. Pon Ruiter) Linda Jaivin 23/06/2025
12345678910...Laatste

Peters keizerin

Kristina Sabaliauskaitė
Peters keizerin
Prometheus, 2021, 352 blz., EUR 22,50
ISBN: 9789044647112

De Litouwse kunsthistorica en in Londen werkzame correspondente Kristina Sabaliauskaitė schreef met Peters keizerin een boeiende historische roman over de tweede echtgenote van tsaar Peter I de Grote (1672-1725), met name tsarina Catharina I van Rusland (1684-1727).
Voltaire bestempelde Catharina’s leven als ‘het assepoesterverhaal van de 18de eeuw’. Het Litouwse weesmeisje Marta Skowrońska werd geadopteerd door Ernst Glück, een Baltische Duitser en lutherse dominee en onderwijzer in het toenmalige Zweedse Marienburg (actueel het Letse Alūksne). Toen Russische troepen Marienburg innamen in de Grote Noordse Oorlog, kwam Marta in handen van vorst Aleksander Mensjikov, de vriend en vertrouweling van Peter de Grote, waardoor zij de tsaar leerde kennen. Die maakte haar al snel tot zijn geliefde. Marta ging over tot het orthodoxe geloof en veranderde haar naam in Jekaterina Aleksejevna. De tsaar maakte haar tot zijn wettige echtgenote. Samen kregen zij twaalf kinderen, die vrijwel allen kort na de geboorte overleden, behalve Anna en Elisabeth. Die laatste zou later zelf tsarina worden (1741-1762). De afstammelingen van Anna zouden na de kinderloze Elisabeth op de troon komen en regeren tot de Russische Revolutie. In 1724 maakte Peter de ongeletterde Catharina tot mederegent. Het jaar daarop stierf hij. Hoewel zij erkend werd als opvolger, berustte de ware macht bij haar oude beschermer Mensjikov. Catharina overleefde Peter twee jaar en overleed op 17 mei 1727 op 43-jarige leeftijd.
Sabaliauskaitė laat Catharina zich haar leven herinneren gedurende haar laatste vierentwintig uur vanop haar sterfbed in de keizerlijke residentie, het Catharinapaleis in Tsarskoje Selo ten zuiden van Sint-Petersburg. Haar aanpak doet denken aan Hadrianus’ gedenkschriften van Marguerite Yourcenar. Peters keizerin is het eerste deel van deze historische roman en bestrijkt Catharina’s leven tot aan haar formele huwelijk met Peter in 1712. Die periode wordt door Catharina herinnerd in de nacht van 16 mei 1727 van 21 uur ’s avonds tot 9 uur de volgende morgen. Sabaliauskaitė verweeft tussen die herinneringen historische realea over de cultuurverschillen tussen het Westen en Rusland, over de moeilijkheden om het Russische rijk te moderniseren, over de door Peter de Grote gestichte stad Sint-Petersburg en over de reizen van tsaar en tsarina.
Maar deze roman is beslist meer dan een 18de-eeuws assepoesterverhaal. Hij heeft onmiskenbaar zowel een feministisch als een politiek aspect. Sabaliauskaitė verhaalt de eenzame strijd die Catharina als vrouw haar leven lang moest voeren om te overleven, zich te handhaven en te worden wie ze was. Zij opende een nieuwe weg in de geschiedenis van Rusland. Na haar werd Rusland bijna de gehele 18e eeuw door vrouwen geregeerd, waaronder Catharina’s dochter tsarina Elisabeth I, en keizerin Catharina II de Grote.
Sabaliauskaitė is van origine uit Litouwen. Zelfs al is het een historische roman, die zich situeert in de 18de eeuw, de lezer ontkomt er niet aan de historische relaties tussen het Westen en Rusland in de 18de eeuw te zien als een spiegel voor vandaag. In die zin is deze historische roman beslist actueel.
In de stamboom vooraan sloop wel een onnauwkeurigheid. Elisabeth, een dochter van Catharina en Peter, werd, zoals gezegd, ook tsarina. Dit neemt niet weg dat dit een meeslepende roman is, die verwachtingsvol doet uitkijken naar het tweede deel.

[Walter Smits - 11/01/2022]