Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Onder de zwarte zon. De verleiding van de nazi-mystiek Rolf Wennekes 18/03/2024
Dans dans revolutie Lisa Weeda 18/03/2024
Kleine potentaten. Autoritaire Europese leiders tijdens het interbellum Jacques Neeven (red.) 18/03/2024
De maestro met de breinaald. Op zoek naar het geheim van de grote dirigenten Christiaan Kuyvenhoven 18/03/2024
De afrekening. Geweld tegen collaborateurs in Antwerpen, 1918 en 1944-1945 Antoon Vrints 18/03/2024
De bolle Gogh Jaap Cohen 18/03/2024
De Koude Oorlog John Lewis Gaddis 18/03/2024
Tussen de legers. Grensreportages (vert. Els Snick en studenten van de Vertalersvakschool; ill. Koen Broucke) Joseph Roth 18/03/2024
Moeders. Heiligen Dieuwertje Mertens 18/03/2024
Plato van Athene. Een leven als filosoof Robin Waterfield 18/03/2024
Levenskunst uit de Griekse oudheid. Teksten van de Griekse cynici Georg Luck 18/03/2024
Ochtend en avond. Roman (vert. Marianne Molenaar) Jon Fosse 18/03/2024
De moord op commendatore (vert. Elbrich Fennema en Luk Van Haute) Haruki Murakami 18/03/2024
Mesjogge bezitsdrang. Brieven van twee boekenverzamelaars Dik van der Meulen en Alexander Reeuwijk 18/03/2024
Hogere machten Joost de Vries 18/03/2024
De duivel in elk van ons. Van Holocaust tot terrorisme: hoe gewone mensen in staat zijn tot buitengewoon kwaad Christophe Busch 04/03/2024
Het kruis. Biografie van een symbool: kunst, traditie, geschiedenis Alfred C. Bronswijk 04/03/2024
De mens achter de monnik. Een leven in dagboeken Thomas Merton 04/03/2024
De werkplaats van de meester. Richard Wagners ideeën over muziekdrama Philip Westbroek 04/03/2024
XVIII. De adembenemende 18e Eeuw. Revolutionairen, avonturiers, libertijnen & puriteinen; het tijdperk dat de wereld voorgoed veranderde Francis Weyns 04/03/2024
12345678910...Laatste

Een wereld vol almanakken. 100 bijzondere exemplaren

Frederik Schreuder
Een wereld vol almanakken. 100 bijzondere exemplaren
Walburg Pers, 2023, 221 blz., EUR 34,99
ISBN: 9789462499188

Almanakken werden eeuwenlang dagelijks gebruikt door mensen uit alle lagen van de bevolking. Ze boden praktische informatie, zoals een kalender met de godsdienstige feestdagen, gegevens over de opkomst en ondergang van de zon, de schijngestalten van de maan, zons- en maanverduisteringen, weersvoorspellingen, aankondigingen van markten en kermissen, vertrektijden van trekschuiten en postkoetsen, medische adviezen en nog veel meer praktische wetenswaardigheden. Bovendien bevatten ze vaak amusement in de vorm van verhalen, rijmpjes, grappige anekdotes en raadsels, vaak vergezeld van humoristische illustraties. Een huis zonder almanak werd beschouwd als een schip zonder kompas.
Er werden miljoenen almanakken in verschillende vormen en materialen gemaakt, maar ze bleven amper bewaard, omdat ze na het verstrijken van het jaar, dus na bewezen dienst, vaak afgedankt en weggegooid werden, of, zoals in China, ritueel verbrand.
De Nederlandse huisarts Frederik Schreuder verzamelde gedurende veertig jaar almanakken, niet alleen uit Nederland, maar uit de hele wereld. In Een wereld vol almanakken toont hij 100 bijzondere exemplaren uit zijn collectie, die een zevenvoud daarvan bedraagt. Hij wil de schoonheid en de diversiteit van almanakken wereldwijd laten zien, maar ook de gebruikssporen, zoals moddervegen in een boerenalmanak, dagboekaantekeningen van kooplieden in hun comptoiralmanakken of de notities van scheepskapiteins in hun nautische almanakken.
In een beknopte inleiding behandelt Schreuder achtereenvolgens de Grieks-Egyptische herkomst van het woord almanak, via de Arabieren geïntroduceerd in Europa, de Arabische almanakken, het verschil tussen de jaarlijks terugkerende almanakken en de jaren overstijgende kalender, lange tijd als synoniemen door elkaar gebruikt, en ten slotte de vorm en de ontwikkeling van de almanakken, gekenmerkt door een enorme verscheidenheid.
In het corpus presenteert Schreuder dan de honderd geselecteerde almanakken in chronologische volgorde. Hij begint met een Frans calendarium uit de 15de eeuw. Uit de 16de eeuw en 17de eeuw weerhoudt hij telkens vier almanakken. Uit de 18de eeuw toont hij vijfendertig exemplaren en uit de 19de eeuw niet minder dan eenenveertig. De 20ste eeuw moet het stellen met vijftien items. Van elke almanak staan één of enkele bladzijden prachtig afgebeeld op de linkerpagina, terwijl hij op de rechterpagina elke afgebeelde almanak historisch duidt door een beschrijving van de herkomst en de inhoud met daarbij aandacht voor de tijdrekenkundige aspecten.
Onomstotelijk blijkt dat de inhoud en de vorm nogal kon variëren en evolueren. Er waren almanakken in velerlei soorten en maten, soms als eenbladskalender aan de muur, maar meestal in een handzaam formaat in boekvorm. Almanakken blijken ingezet te worden voor verschillende ideologische doeleinden, bijvoorbeeld als een middel om zich te verzetten tegen de slavernij (nr. 58) of als een instrument voor pure indoctrinatie (nr. 94). De voor de westerling meest exotische exemplaren zijn afkomstig uit de wereld buiten Europa.
Een samenvatting in het Nederlands en het Engels en een literatuurlijst vervolledigen dit zoals steeds door Uitgeverij Walburg Pers fraai uitgegeven boek van Frederik Schreuder.

[Walter Smits - 15/05/2023]