Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Achter het glas Onno Kosters 01/07/2025
Artus Quellinus. Beeldhouwer van Amsterdam Bieke van der Mark (red.) 01/07/2025
Breken is bouwen. Vijfenzeventig jaar Vijftigers Graa Boomsma 01/07/2025
Het verhaal van Mevrouw Berg. Novellen (vert. Liesbeth Huijer) Ingvild H. Roshoi 01/07/2025
Over antieke wegen, een pelgrimage Rosita Steenbeek 01/07/2025
Napoleon en de paus. Het Concordaat van 1801 Pierre Trouillez 01/07/2025
Verborgen levens. Wat de nieuwste vondsten ons vertellen over de Vikingtijd (vert. Catalien en Willem van Paassen) Eleanor Barraclough 01/07/2025
De lijdende mens. Perspectieven op lijden, schuld en troost bij het boek Job Christophe Vekeman, Désanne van Brederode e.a. 01/07/2025
De ontdekking van de nacht Guy van Hoof 01/07/2025
Leo XIV. Apostel van de vrede Samuel Pruvot 01/07/2025
De mango van Mao. En ander fruit dat geschiedenis schreef (vert. Heijo Alting) Federico Kukso 23/06/2025
Een kwestie van uitvoering. De gemeente Amsterdam onder Duitse bezetting Jeroen Kemperman 23/06/2025
Voor God en den Congo! Het wel en wee van een afvallige Witte Pater (1880-1957) Wilbert Smulders 23/06/2025
De sprong in het licht. Marlow Moss (1889-1958) Florette Dijkstra 23/06/2025
Nog altijd storm (vert. Miek Zwamborn) Peter Handke 23/06/2025
De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs 2025 Erwin Jans e.a. 23/06/2025
De kortste geschiedenis van China (vert. Pon Ruiter) Linda Jaivin 23/06/2025
Seks, drugs en rock 'n' roll in Rembrandts tijd Benjamin B. Roberts 23/06/2025
Dievenland. Overleven in de middeleeuwen Janna Coomans 23/06/2025
Best of Buitengewoon Belgisch Bouwen 10. De 50 beste woningen uit 10 jaar ‘Buitengewoon Belgisch Bouwen’ Frank Berckmans en Grégory Mees 23/06/2025
12345678910...Laatste

Lavinia

Ursula K. Le Guin
Lavinia
Meulenhoff, 2023, 332 blz., EUR 22,99
ISBN: 9789022598719

In haar Nawoord bij haar roman ‘Lavinia’ (oorspronkelijk verschenen in 2018, nu in een voortreffelijke en erg leesbare vertaling van ‘De Vertaalzusjes’ ook beschikbaar in het Nederlands) maakt Ursula K. Le Guin (1929-2018) duidelijk waar het haar om te doen was: ‘Ik wilde Vergilius volgen, niet zijn werk verbeteren of hem berispen. Lavinia drong er echter zelf soms op aan dat de dichter het bij het verkeerde eind had, over haar haarkleur bijvoorbeeld. Als schrijver die vrijwel nooit beknopt te werk gaat, heb ik veel van de hoekjes van zijn ingetogen, prachtige verhaal uitgebreid, geïnterpreteerd en ingevuld. Maar ik heb ook veel weggelaten. (…) Bevrijd van de geleende literaire machinerie van het pantheon en geautoriseerd door een aantal respectabele religiegeleerden, volgden mijn personages de heilige huiselijke gewoontes van de bijzonder religieuze Romeinen.’ (p. 328) En hieraan voorafgaand: ‘Vanaf de middeleeuwen was de zogenaamde ‘dode taal’ – het Latijn – dankzij de literatuur nog steeds springlevend, actief en invloedrijk. Dat is niet langer het geval. (…) Dus zal de stem van Vergilius, met de ware dood van zijn taal, uiteindelijk verstommen. Dit is vreselijk zonde, want hij is een van de grootste dichters ter wereld.’ (p. 325) 
Mede door een originele ingreep laat Le Guin zien hoe Vergilius als leidsman fungeert bij het levensverhaal van Lavinia, dochter van koning Latinus en onder meer door de dichter in diens ‘Aeneïs’ voorbestemd te huwen met een ‘vreemdeling’, de uit Troje gevluchte Aeneas. Waar Vergilius’ epos eindigt met de dood van Turnus, de man  aan wie haar moeder haar wilde uithuwelijken, wordt in de roman verder getoond hoe Lavinia zich staande heeft weten te houden in een mannencultuur, die de strijd en de eer op het slagveld als eerste en voornaamste deugd beleed. In een aantal her en der over de roman verspreide passage lezen we hoe Lavinia, die in de ik-vorm aan het woord komt, de schim van Vergilius ontmoet en er gaandeweg van overtuigd raakt dat zijn verhaal niet af was. Het laat Le Guin toe in haar roman de vraag te incorporeren in hoeverre literatuur en verbeelding nog kunnen samengaan met de achterliggende werkelijkheid. Toch is Le Guin erin geslaagd zichzelf als schrijver niet de hoofdrol toe te bedelen. Het is Lavinia’s levensverhaal dat de lezer ruim driehonderd pagina’s in de ban houdt. ‘Ik heb een oorlog veroorzaakt, net als de Spartaanse Helena. Zij veroorzaakte die van haar omdat ze zich liet meenemen door mannen die haar wilden hebben. Ik veroorzaakte die van mij omdat ik me niet wilde laten weggeven, me niet wilde laten meegeven, omdat ik mijn man en mijn lot zelf uitkoos.’ (p. 15) Het is het verhaal van een vrouw die ingaat tegen de wil haar moeder (‘Een meisje is maar goed voor één ding en dat is een goed huwelijk, en jij bent niet anders of beter dan ieder ander meisje. Dus vervul je plicht, net zoals ik dat heb gedaan’ – p. 100), die haar liefde voor Aeneas ten volle beleeft, ook al weet zij – het werd haar voorspeld door Verglilius – slechts drie jaar zal mogen en kunnen genieten van diens aanwezigheid in haar leven. Tussendoor stelt Le Guin ook de vraag naar hert ‘echte’ heldendom (een motief dat me doet terugdenken aan ‘Een Odyssee’, de prachtige roman van D. Mendelsohn – j.v.h.): Lavinia ziet, weet en beseft dat Aeneas aan zijn heldendaad – de moord op Turnus, ‘omdat hij doet wat hij moet doen’ p. 113 –  een blijvend schuldgevoel heeft overgehouden: ‘De dood van Turnus verzekerde het succes van de missie van Aeneas, maar was een dodelijke nederlaag voor de man Aeneas.’ (p. 229.
Hoe Lavinia zich staande weet te houden na de dood van Aeneas, ook als diens zoon Ascanius haar levensloop dreigt te verstoren, hoe zij nadrukkelijk kiest voor haar zoon Silvius, zet nog eens in de verf hoe sterk zij als vrouw, als moeder voor de dag  komt. Met oog en oor voor de gebruiken binnen de Romeinse families – ik denk hier aan de beschrijving van de dagelijkse offerrituelen – weet Ursula K. Le Guin een grotendeels onuitgesproken gebleven deel van de geschiedenis van Rome tot leven te wekken. In het spoor van onder meer ‘Alcibiades’ van I. L Pfeijffer kan ‘Lavinia’ de aandacht voor het klassieke erfgoed  alleen maar verder aanwakkeren.

[Jooris van Hulle - 06/09/2023]