Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Moederkoren Paul Demets 04/11/2025
Paradijs. Een nieuwe versie van Philoctetes van Sophocles (vert. Nathalie Tabury & Gaea Schoeters) Kae Tempest 04/11/2025
Vergeving. Een filosofische verkenning (vert. Ellis Booi) Vladimir Jankélévitch 04/11/2025
Coba Ritsema. Oog voor kleur Maaike Rikhof, Hanna Klarenbeek en Jet Sloterdijk 04/11/2025
Windhandel. Ooggetuigen van vijfhonderd jaar speculatie, euforie en verlies op de internationale beurzen Maarten Biermans 04/11/2025
Mesopotamië. Roman (vert. Tatjana Daan) Olivier Guez 04/11/2025
De kronieken van de dood. Opstand en executies in de Nederlanden Isabel Casteels 04/11/2025
Aesopus. Op de slavenmarkt in de oudheid Christian Laes 04/11/2025
Voor altijd. Een zelfportret in brieven (vert. en inl. Vincent Hunink) Plinius 04/11/2025
in het wit Roderik Six 04/11/2025
Donas, Archipenko & La Section d’Or. Betoverend modernisme Peter J.H. Pauwels & Adriaan Gonnissen (red.) 04/11/2025
Engel van de blauwe stad Carmen van Geffen 04/11/2025
Al wat leeft. De grote en dodelijke wedloop om al het leven te kennen (vert. Edzard Krol) Jason Roberts 27/10/2025
Onmogelijk (ver. Annemart Pilon) Erri di Luca 27/10/2025
Abd. De geschiedenis van slavernij en slavenhandel in de islamitische wereld (vert. Brenda Mudde en Maarten van der Werf) Justin Marozzi 27/10/2025
Deshima. Het dagelijks leven op de Nederlandse handelspost in Japan Anne Sey 27/10/2025
De Hanze. Opkomst en ondergang van een machtig handelsverbond (vert. Ger Meesters) Dick Harrison 27/10/2025
Stad van water en licht. Amsterdam, een geschiedenis in kaarten Kester Freriks en Reinder Storm 27/10/2025
Brancusi – de geboorte van moderne sculptuur. Meesterwerken uit de collectie van Centre Pompidou Ariane Coulondre (red.) 27/10/2025
Altijd te paard Iris Pronk 27/10/2025
12345678910...Laatste

De wiegjes van Lebensborn. Seksualiteit, voortplanting en kinderroof in het Derde Rijk

Eric Bauwens
De wiegjes van Lebensborn. Seksualiteit, voortplanting en kinderroof in het Derde Rijk
Vrijdag, 2023, 279 blz., EUR 25,00
ISBN: 9789464341881


Lebensborn was een instelling van de SS en stond open voor zuivere Ariërs. Vrouwen konden er pas terecht na een grondige selectie en keuring. Het was vooral bedoeld voor frontsoldaten van de Waffen-SS, met blauwe ogen, blonde haren, een zuivere stamboom en voor hen die zich aan het front onderscheiden hadden. Zij werden door Himmler aangemoedigd om er een vriendin, liefst een tweede vrouw, op na te houden die ook alle Arische eigenschappen bezat. Op die manier wilde Heinrich Himmler met zijn ‘dekhengsten’, die liefst een tiental jaren ouder waren dan hun partner, een bijdrage leveren aan de creatie van een nieuwe adel, zelfs van een Nieuwe Mens. Lebensborn groeide uit tot zijn lievelingsproject dat hij tot in detail opvolgde. 
Het grootse project was een verzameling van comfortabele tehuizen waar zwangere vrouwen opgenomen werden, verzorgd werden en hun kinderen konden baren in een huiselijke omgeving. Het op de wereld zetten van kinderen buiten het huwelijk werd door de meeste Duitsers, ondanks de doordringing van de maatschappij door de NS-ideologie, nog altijd als aanstootgevend ervaren. Daarom konden vrouwen die ongewenst zwanger waren of hun kind niet wilden houden, het zonder enig probleem afstaan ter adoptie door kinderloze SS-echtparen. Alles gebeurde anoniem zodat de meisjes thuis geen problemen kregen, en beschermd werden. Een sociale instelling was Lebensborn geenszins. Gezien de strenge selectiecriteria kon niet iedere zwangere vrouw er terecht.
Gezien de rol van SS-Reichsführer Himmler in verband met Lebensborn wordt er in het goed gedocumenteerde boek van Eric Bauwens vrij veel aandacht aan hem besteed. Als voormalig kippenkweker en landbouwingenieur was hij steeds obsessief geïnteresseerd geweest in het kweken van betere dierenrassen. Hij en zijn medewerkers wilden dat ook doen met mensen. Zij dachten dat te kunnen doen door het kweken van een fysiek, mentaal en moreel superieure mensensoort. Himmler was een dromer met bizarre illusies. Hij was ervan overtuigd dat er na de oorlog niet alleen een nieuwe wereldorde zou komen, maar ook een nieuwe maatschappij, die gedomineerd zou worden door de nakomelingen van zijn SS’ers, geboren in de Lebensborntehuizen. Daarenboven waren er voortdurend nieuwe ‘edele’  SS’ers nodig om hun aan het front gesneuvelde kameraden te vervangen.
De natuurlijke methode was voor hem te traag. Daarom werden er ook op grootschalige wijze kinderen geroofd. Dat gebeurde vooral in Polen en in de andere bezette gebieden van Oost-Europa. Blonde en blauwogige kinderen werden door daartoe opgeleide SS-ploegen ontvoerd. Ze gingen daarbij uiterst brutaal te werk. Hun echte ouders hadden geen enkele inbreng, wisten niet eens waar hun kinderen naartoe gebracht werden. Doorgaans werden ze naar Duitsland gebracht waar ze in speciale Lebensborntehuizen onderworpen werden aan een uiterst strenge verduitsing. Hun oorspronkelijke namen werden verduitst en ze mochten hun moedertaal niet meer spreken. Eenmaal het verduitsingsproces geslaagd was, werden de meeste ter adoptie aangeboden. Kinderloze echtparen of jonge weduwen kregen hierbij voorrang. 
Op het einde van de oorlog ontstonden er opnieuw drama’s. De geadopteerde kinderen dienden terug naar hun natuurlijke ouders gebracht te worden. Veel kinderen herkenden hun ouders niet meer, konden niet meer met hen spreken en wilden bij hun nieuwe ouders blijven. Er speelden zich vreselijke taferelen af. Andere kinderen doolden rond in het verslagen Duitsland. Schrijver behandeld in zijn verzorgd uitgegeven boek heel wat van die toestanden.
De voormalige officier Bauwens heeft het allemaal met veel geduld, energie en doorzettingsvermogen nauwkeurig uitgeplozen. Het helder geschreven boek beschrijft ook de toestanden in de Lebensbornhuizen in bezet Europa. Ook in de Belgische Ardennen was er een dergelijk huis gevestigd. Het had een eerder slechte reputatie. Met voetnoten, bibliografie en een personen- en een plaatsnamenregister.

[Pieter Jan Verstraete - 06/11/2023]