Hieronder vindt u de jongste recensies. Selecteer een genre, vervolgens selecteer de recensie die u wenst u te bekijken en klik tenslotte op 'Lees recensie'.

Zoeken  Genre 

 TitelAuteurDatum
Clara. Het leven van Clara Schumann: wonderkind, carrièrevrouw, cultuuricoon Christine Eichel 07/07/2025
Waarom ik mij verzet. Met een essay van Kick Bras Dietrich Bonhoeffer 07/07/2025
De tijd, de waarheid & de geschiedenis. Hoe onze wereld in elkaar zit Piet de Rooy 07/07/2025
Achter het glas Onno Kosters 01/07/2025
Artus Quellinus. Beeldhouwer van Amsterdam Bieke van der Mark (red.) 01/07/2025
Breken is bouwen. Vijfenzeventig jaar Vijftigers Graa Boomsma 01/07/2025
Het verhaal van Mevrouw Berg. Novellen (vert. Liesbeth Huijer) Ingvild H. Roshoi 01/07/2025
Over antieke wegen, een pelgrimage Rosita Steenbeek 01/07/2025
Napoleon en de paus. Het Concordaat van 1801 Pierre Trouillez 01/07/2025
Verborgen levens. Wat de nieuwste vondsten ons vertellen over de Vikingtijd (vert. Catalien en Willem van Paassen) Eleanor Barraclough 01/07/2025
De lijdende mens. Perspectieven op lijden, schuld en troost bij het boek Job Christophe Vekeman, Désanne van Brederode e.a. 01/07/2025
De ontdekking van de nacht Guy van Hoof 01/07/2025
Leo XIV. Apostel van de vrede Samuel Pruvot 01/07/2025
De mango van Mao. En ander fruit dat geschiedenis schreef (vert. Heijo Alting) Federico Kukso 23/06/2025
Een kwestie van uitvoering. De gemeente Amsterdam onder Duitse bezetting Jeroen Kemperman 23/06/2025
Voor God en den Congo! Het wel en wee van een afvallige Witte Pater (1880-1957) Wilbert Smulders 23/06/2025
De sprong in het licht. Marlow Moss (1889-1958) Florette Dijkstra 23/06/2025
Nog altijd storm (vert. Miek Zwamborn) Peter Handke 23/06/2025
De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs 2025 Erwin Jans e.a. 23/06/2025
De kortste geschiedenis van China (vert. Pon Ruiter) Linda Jaivin 23/06/2025
12345678910...Laatste

De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)

Jonas Roelens
De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)
Sterck & De Vreese, 2024, 256 blz., EUR 27,90
ISBN: 9789464712261

Sodomie, afgeleid van de Bijbelse stad Sodom, was een breed containerbegrip in de late middeleeuwen om een hele reeks seksuele handelingen te omschrijven. Die hadden met elkaar gemeen dat ze niet op de voortplanting gericht waren en bijgevolg de goddelijke orde ontwrichtten. De term werd vooral gebruikt om seks tussen mannen te beschrijven. Sodomie was zo verwerpelijk dat het woord uitspreken al een misdaad leek.
In ‘De onuitspreekbare zonde. Sodomie in de Zuidelijke Nederlanden (1400-1700)’ presenteert Jonas Roelens een Nederlandstalige bewerking van zijn in het Engels verschenen academische monografie, die zijn doctoraal proefschrift internationale bekendheid gaf. De auteur is postdoctoraal onderzoeker en docent gendergeschiedenis aan de Universiteit Gent.
De historicus stootte op de stilte rond de ‘tegennatuurlijke’ zonde en als gevolg daarvan op laconieke bronnen. Na intensief speuren in de archieven naar sodomieprocessen in de Zuidelijke Nederlanden kon hij meer dan vierhonderd individuen tijdens meer dan tweehonderd processen identificeren. Hij wilde ook doordringen naar de achterliggende mentaliteiten, waardoor sodomie en de vervolging van minderheden een opstap worden om samenlevingen in de late middeleeuwen en de vroegmoderne tijd beter te begrijpen.
De auteur structureert zijn werk in bevattelijke hoofdstukken. Het eerste deel schetst het algemeen kader. Na methodologische beschouwingen over het in kaart brengen van (hoofdstuk 1) en het discours over sodomie (hoofdstuk 2), kwantificeert hij de sodomievervolging in tijd en ruimte (hoofdstuk 3). Het hoogtepunt ervan situeerde zich in de Zuidelijke Nederlanden tussen 1400 en 1525 met een uitschieter in het laatmiddeleeuwse Brugge. Hij duidt het verschijnsel sociologisch via het zondebokmechanisme (hoofdstuk 4). In het tweede deel (hoofdstukken 5 tot en met 10) focust hij op het sociale profiel van de vervolgden (burgers, edelen, clerici, vreemdelingen, vrouwen en jongeren). In het derde deel komt de stedelijke gemeenschap opnieuw aan bod met het belang van roddels (hoofdstuk 11), van de geschreven propaganda (hoofdstuk 12) en van het verschil tussen het intellectuele en het populaire discours over homo-erotische handelingen (hoofdstuk 13).
Roelens vertrekt telkens van concrete verhalen. Hij benadert het verleden in zijn eigen historische context met veel aandacht voor bottom-up-verklaringen. Hij weet een plausibele verklaring te bieden waarom het in de 15de eeuw tot een hoogtepunt in de sodomievervolging in de Zuidelijke Nederlanden kwam, hoewel hij ook wijst op de beperkingen van zijn verklaring, gezien de verschillen tussen bijvoorbeeld Brugge en Gent.
Roelens laat zien dat de manier waarop samenlevingen in het verleden met in hun ogen ongewenste individuen omgingen, veel zegt over dat verleden, maar ook over onze tijd. Inzicht in de dynamieken van angst, polarisatie en marginalisering die tot vervolging leiden, helpt misschien inzicht te krijgen in de factoren die intolerantie in de hand werken in onze tijd, waarin sommige politici ook seksuele minderheidsgroepen op de korrel nemen.
Zwart-witafbeeldingen in de tekst en achteraan een beredeneerde bibliografie en een bijlage met zestien tabellen vervolledigen deze relevante historische monografie, die vernieuwend mentaliteits-historisch onderzoek toegankelijk maakt voor een breed publiek.

[Walter Smits - 25/11/2024]