Onlangs verscheen het nieuwe boek van de internationale mensenrechtenadvocaat Philippe Sands onder de titel “De verdwijningen van Londres 38”. In zijn vorig boek en tevens bestseller “De rattenlijn” onderzocht hij de banden tussen bepaalde leden van het Vaticaan, en de hulp die ze aan gezochte nazi’s boden bij hun overtocht via Spanje naar Zuid-Amerika.
Zijn nieuw boek wijdt Sands aan de hechte band tussen de Chileense dictator Augusto Pinochet en de gewezen SS-officier Walter Rauff (1906-1984). Deze laatste speelde tijdens de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog een bepalende rol bij de ontwikkeling van de gaswagens of de mobiele gaskamers, waarbij naar schatting 100.000 Joden en mindervaliden omkwamen. In de loop van zijn verhaal komt Sands tot de ontdekking dat een familielid van hem op die manier vermoord werd. Feit dat hij voor het schrijven van zijn nieuw boek niet wist.
SS’er Rauff was een van de tien meest gezochte nazi’s maar werd nooit opgespoord. Na de ondergang van het Derde Rijk vluchtte hij aanvankelijk naar Syrië en vandaar naar Ecuador, waar hij de hoge militair Pinochet ontmoette. Deze moedigde Rauff aan om naar Chili te verhuizen, want ‘daar houden we van mannen zoals jij’. In 1958 verhuisde hij vervolgens naar Patagonië, naar het plaatsje Punta Arenas in het uiterste zuiden van Chili, waar hij een fabriekje uitbaatte.
Als Pinochet en het leger in 1973 een door de CIA gesteunde, staatsgreep uitvoerden dat het regime van president Allende omverwierp, deden al vlug geruchten de ronde dat Rauff betrokken was bij de misdaden, martelingen en verdwijningen. Dat alles gebeurde op het adres Londres 38 in de hoofdstad Santiago, een van de martelcentra van het militair junta.
Als lezer kun je het onthullende boek lezen als een les in internationaal recht, als detective, als een verhaal over toeval, of als een aangrijpend portret van een voormalige SS-officier en een dictator.
Aan de hand van het boek weten we nu zeker dat er een deal was om Pinochet niet aan het Internationaal Strafhof van Den Haag uit te leveren. Ook wordt voor het eerst aangetoond dat Rauff als hoge SS-officier warme banden onderhield met een Zuid-Amerikaanse dictator.
Tijdens het schrijfproces stelde Sands zich steeds weer de vraag, hoe gewone mensen betrokken raken bij gruwelen, bij ‘monsterlijke daden. Het is een eeuwig mysterie hoe mensen vreselijke dingen kunnen doen’. Rauff zelf heeft nooit enige spijt betoond over zijn misdaden.
Verzorgde uitgave met flappen maar de afgebeelde illustraties mochten wel ietsjes groter geweest zijn. Met bronnenlijst, eindnoten en register.