Aan deze kant van de rivier (vert. Saskia Peterzon-Kotte)

Het arbeiderscollectief ‘Familistère’ aan het kanaal in Laken was een voorbeeld van 19de-eeuws utopisch socialisme in België. Bekender is New Lanark, een complex van arbeiderswoningen naast een fabriek in de Schotse Lowlands, waarin de industrieel Robert Owen zijn arbeiders in de best mogelijke omstandigheden en met de beste voorzieningen wou laten leven en werken. Het is inmiddels werelderfgoed. Ook Crespi d’Adda is door UNESCO erkend. Het is een fabriek annex tuindorp bij Bergamo en nu ook een druk bezochte toeristische attractie. Alessandra Selmi maakte deze plek tot het onderwerp van een bijna 600 bladzijden tellende historische roman in twaalf delen en vele korte hoofdstukken, beginnend in januari 1877 en eindigend in de zomer van 1930. De Crespi familie is eigenaar van een katoenfabriek met arbeiderswoningen aan de oever van de Adda. Twee personages domineren dit wijdvertakte historische panorama  tegen de achtergrond van de woelige Italiaanse geschiedenis. Er is Silvio de erfgenaam van de rijke Crespi familie en er is de jonge arbeidster Emilia, die naar het wooncomplex verhuist. Zij belichamen het contrast tussen arm en rijk, tussen eigenaar en arbeider. De klassentegenstellingen sluiten geen wederzijds begrip uit, net als in het populaire TV-drama ‘Downton Abbey’. Een alwetende verteller en de korte hoofdstukken zorgen voor een traditionele vertelling met veel vaart.